فحاشي و ضرب و جرح در قانون ايران؛ از تعداد شاهد تا نرخ ديه چک زد

در قوانین کیفری ایران، رفتارهایی مانند فحاشی (توهین) و ضرب‌ و جرح (زد و خورد) از جمله جرایمی هستند که علاوه بر جنبه کیفری، دارای تبعات حقوقی و مالی مانند پرداخت دیه نیز می‌باشند. رفتارهایی مانند چک زدن یا استفاده از الفاظ رکیک می‌تواند علاوه بر مسئولیت کیفری، آثار مدنی نیز به دنبال داشته باشد. در این مقاله، به بررسی زوایای قانونی این رفتارها از جمله تعریف جرم، نحوه اثبات، مجازات، تعداد شاهد مورد نیاز برای اثبات فحاشی، و نرخ دیه چک زدن (سیلی) پرداخته می‌شود.

فصل اول: فحاشی (توهین) در قانون ایران

1. تعریف توهین و فحاشی

بر اساس ماده 608 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):

«توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.»

توهین شامل هر گونه گفتار، رفتار یا حرکتی است که به حیثیت، شخصیت و کرامت انسانی فرد لطمه وارد کند، اعم از الفاظ رکیک، تحقیر، تمسخر یا رفتار تحقیرآمیز. تفاوت آن با قذف در این است که قذف شامل نسبت دادن صریح زنا یا لواط است، که مجازات آن حدی و شدیدتر است.

2. نحوه اثبات فحاشی

فحاشی جزء جرایمی است که معمولاً در منظر عموم یا در جمع دو یا چند نفر اتفاق می‌افتد و اثبات آن از راه‌های زیر امکان‌پذیر است:

الف) شهادت شهود

برای اثبات فحاشی، دو شاهد عادل کافی است.

• طبق ماده 160 قانون مجازات اسلامی، شهادت دو مرد عادل می‌تواند موجب اثبات جرم تعزیری مانند توهین باشد.

• در مواردی که شاهد زن باشد، معمولاً دو زن همراه یک مرد، یا چهار زن مورد نیاز است، هرچند قاضی می‌تواند با علم قضائی خود نیز تصمیم‌گیری کند.

ب) اقرار مرتکب

اگر فرد به فحاشی خود اعتراف کند، اقرار وی در محضر قضایی دلیل اثباتی معتبر محسوب می‌شود.

ج) مستندات دیجیتال (پیامک، ********، فیلم)

در دنیای امروزی، مستندات مانند پیامک، صوت، فیلم یا مکالمه ضبط‌شده (با رعایت شرایط قانونی)، در کنار سایر قرائن، می‌تواند به عنوان اماره قضایی در تشخیص جرم مؤثر باشد.

فصل دوم: ضرب و جرح و چک زدن

1. تعریف ضرب و جرح

بر اساس ماده 614 قانون مجازات اسلامی:

«هر کس عمداً به دیگری ضرب یا جرح وارد کند در صورتی که موجب نقصان، شکستگی یا از کار افتادگی عضو یا جراحت شود، به مجازات مقرر و پرداخت دیه محکوم می‌شود.»

ضرب و جرح ممکن است در قالب یک حرکت ساده مانند چک زدن (سیلی) یا ضربات سنگین‌تری مانند مشت، لگد، یا استفاده از ابزار باشد.

2. چک زدن (سیلی زدن) در قانون

چک زدن یا سیلی، حتی اگر موجب جراحت نشود، در صورت ایجاد سرخی، کبودی یا تورم، مشمول پرداخت دیه می‌شود.

مطابق ماده 709 قانون مجازات اسلامی (بخش دیات):

«دیه هر نوع کبودی، سرخی یا زردی که بدون جراحت باشد، متفاوت است و بر اساس رنگ و محل صدمه محاسبه می‌شود.»

فصل سوم: نرخ دیه چک زدن (سیلی) چقدر است؟

1. دیه در سال 1403 (برای سال 1404 هنوز ابلاغ نشده)

بر اساس اعلام رسمی قوه قضائیه، دیه کامل انسان در سال 1403 برای ماه‌های غیرحرام:

• 900 میلیون تومان

• در ماه‌های حرام (رجب، ذی‌قعده، ذی‌حجه، محرم): 1.200 میلیون تومان (یک‌ونیم برابر)

2. دیه سیلی بر اساس نوع آسیب

در اکثر موارد چک زدن منجر به قرمزی یا کبودی صورت می‌شود. طبق ماده 717:

• قرمزی صورت: یک صدم دیه کامل

• کبودی: سه صدم دیه کامل

• زردی: دو صدم دیه کامل

بنابراین، دیه چک زدن در سال 1403:

?? نکته مهم: حتی اگر اثر چک موقتی باشد ولی در گزارش پزشکی قانونی ثبت شود، پرداخت دیه الزامی خواهد بود.

فصل چهارم: نکات مهم در شکایت از فحاشی یا ضرب‌ و جرح

1. اهمیت مراجعه به پزشکی قانونی

برای دریافت دیه یا اثبات جراحت ناشی از ضرب، گزارش پزشکی قانونی بسیار حیاتی است. بدون این گزارش، اثبات آسیب جسمی دشوار می‌شود.

2. اثبات توهین بدون شاهد

در صورت نبود شاهد مستقیم، می‌توان از پیامک، فیلم، ضبط صوت و قرائن و امارات برای اقناع قاضی استفاده کرد، البته قاضی باید به علم برسد.

3. گذشت شاکی

جرایم فحاشی و ضرب‌ و جرح عمدی معمولاً قابل گذشت هستند. به‌خصوص اگر ضربه منجر به جراحت جدی نشده باشد، با رضایت شاکی، پرونده بسته می‌شود.

فصل پنجم: مجازات‌های قانونی

1. فحاشی

• شلاق تا 74 ضربه یا

• جزای نقدی درجه 6 (حدود 20 تا 80 میلیون تومان)

2. ضرب‌ و جرح (بدون جراحت شدید)

• دیه بر اساس میزان آسیب

• در برخی موارد، حبس از سه ماه تا دو سال نیز ممکن است اعمال شود، خصوصاً اگر ضرب و جرح شدید باشد.

نتیجه‌گیری

در قانون ایران، فحاشی و ضرب‌ و جرح هر دو از جمله جرایمی هستند که قانون‌گذار برای آن‌ها مجازات‌هایی اعم از مالی (دیه) و کیفری (حبس یا شلاق) تعیین کرده است. اثبات این جرایم نیازمند شهادت دو مرد عادل یا ارائه مدارک محکم مانند پیامک، فیلم، یا اقرار است. در خصوص چک زدن (سیلی زدن)، در صورت ایجاد اثر مانند قرمزی یا کبودی، دیه‌ای بین 9 تا 27 میلیون تومان بسته به شدت آسیب تعلق می‌گیرد. مراجعه سریع به پزشکی قانونی و جمع‌آوری مدارک اثباتی، نقشی کلیدی در موفقیت شکایت دارد.